આજકાલ, દરેક ઘરમાં એલઇડી બલ્બનો ઉપયોગ ખૂબ જ ઝડપથી થઈ રહ્યો છે, તે ઓછા વપરાશમાં વધુ પ્રકાશ આપે છે. આજકાલ ઘરોમાં એલઇડી લાઇટનો ઉપયોગ ઝડપથી વધી રહ્યો છે.
આવી સ્થિતિમાં, કેન્દ્ર સરકાર પણ સતત એલઇડી લાઇટના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે, પરંતુ એક રિપોર્ટમાં તેના ખુલાસા પછી, સરકાર તમને તેનો ઉપયોગ કરવાથી રોકી શકે છે.
આ રિપોર્ટ અનુસાર, દેશમાં વેચાતી LED લાઇટ્સમાંથી એક ક્વાર્ટર સુરક્ષા માપદંડો પર નથી. આજે અમે તમને આ ઘટસ્ફોટ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.
બજારમાં ઉપલબ્ધ એલઈડી બલ્બની 76 ટકા બ્રાન્ડ્સ ગ્રાહક સુરક્ષાના ધોરણોનું ઉલ્લંઘન કરતી જોવા મળી છે. નીલ્સનના એક અભ્યાસ અહેવાલમાં આ વાત સાંભળવા મળી રહી છે, નીલ્સન અનુસાર મુંબઈ, અમદાવાદ અને હૈદરાબાદમાં ઈલેક્ટ્રીકલ સામાન વેચતી 200 દુકાનોનો સમાવેશ થાય છે.
તેમાં જાણવા મળ્યું છે કે 76 ટકા બ્રાન્ડ એલઇડી બલ્બ અને 71 ટકા બ્રાન્ડ એલઇડી ડાઉનલાઇટર્સ ગ્રાહક સુરક્ષા ધોરણોનું ઉલ્લંઘન કરે છે. તેઓ આ બ્રાન્ડ્સના નામે તેમની નકલી પ્રોડક્ટ્સ બજારમાં લાવ્યા છે.
આ ધોરણો અમારા ભારતીય માનક બ્યુરો અને ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને માહિતી પ્રસારણ મંત્રાલય દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, ‘ઈલેક્ટ્રિક લેમ્પ એન્ડ કમ્પોનન્ટ મેન્યુફેક્ચરર્સ એસોસિએશન’ અનુસાર, દિલ્હીમાં BIS ધોરણોનું સૌથી વધુ ઉલ્લંઘન જોવા મળ્યું છે. જેમાં અલ્કોમા વતી જણાવ્યું હતું કે, ‘આ નકલી પ્રોડક્ટ્સ અમારા ગ્રાહકો માટે ગંભીર રીતે જોખમી છે અને ગમે ત્યારે મોટું જોખમ ઊભું કરી શકે છે.
જેનો આપણને ખ્યાલ પણ નહિ આવે. આ સિવાય સરકારને તેમના ધંધાથી પણ ટેક્સનું નુકસાન થઈ રહ્યું છે કારણ કે તેમનું ઉત્પાદન અને વેચાણ ગેરકાયદેસર રીતે થઈ રહ્યું છે જે કાયદાકીય વ્યવસ્થાની વિરુદ્ધ છે.
આપણા દેશના મોટા ભાગના બજારોમાં કરવામાં આવેલા એક સર્વેમાં જાણવા મળ્યું છે કે 48 ટકા બ્રાન્ડના એલઇડી બલ્બ બનાવતી કંપનીનું સરનામું નથી અને 31 ટકા બ્રાન્ડ્સ પાસે એલઇડી બલ્બનું નામ પણ નથી. તેમનું ઉત્પાદન કરતી કંપની.
આમ કરવું ગેરકાયદેસર છે અને દેખીતી રીતે તેઓ ગેરકાયદેસર રીતે ઉત્પાદિત થઈ રહ્યા છે. તેવી જ રીતે, એલઇડીના જોપ કેસ સામે આવ્યા છે, જેમાંથી 45 ટકા બ્રાન્ડ્સ મળી આવી છે, જેનું પેકિંગ છે પરંતુ તેના ઉત્પાદકનું નામ આ પેકિંગ પર નથી.
LED ડાઉનલાઈટરના કિસ્સામાં પણ આ જ વાસ્તવિકતા સામે આવી છે. અલ્કોમા અનુસાર, દેશમાં LEDsનું કુલ બજાર આશરે રૂ. 10,000 કરોડનું છે. LED બલ્બનો ઉપયોગ તમામ પ્રકારના કામના સ્થળો, ઓફિસો અને ઘરોમાં વ્યાપકપણે થાય છે.
સમગ્ર માર્કેટમાં તેમનો હિસ્સો 50 ટકાથી વધુ છે. ફિલિપ્સ લાઇટિંગ ઇન્ડિયાના જણાવ્યા અનુસાર, ‘અલકોમાના અભ્યાસ અહેવાલ મુજબ, વર્ષ 2010માં LED લાઇટિંગનું ભારતીય બજાર માત્ર રૂ. 500 કરોડનું હતું, જે હવે વધીને રૂ. 10 હજાર કરોડ થયું છે.
આ સમગ્ર લાઇટિંગ ઉદ્યોગના 45 ટકા છે. 22 હજાર કરોડથી વધુ છે સરકારે નકલી અને અનબ્રાંડેડ પ્રોડક્ટ્સ સામે કડક કાર્યવાહી કરવી જોઈએ.
મોદીજીની ‘ઉજાલા’ યોજના હેઠળ દેશભરમાં 77 કરોડ પરંપરાગત બલ્બ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવ્યા જેથી આપણા દેશના મોટાભાગના ઘરોમાં પ્રકાશ મળી શકે.
સામાન્ય બલ્બને બદલે એલઇડી બલ્બનો ઉપયોગ કરવાનો ધ્યેય છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, બ્યુરો ઑફ એનર્જી એફિશિયન્સીએ LED બલ્બનું સ્ટાર રેટિંગ ફરજિયાત બનાવ્યું છે,
તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે કે માત્ર સારી ગુણવત્તાવાળા ઉત્પાદનો જ ગ્રાહકો સુધી પહોંચે. પરંતુ આ પછી પણ બલ્બિયો અંગેનો ગોટાળો અટકવાનું નામ નથી લઈ રહ્યો.
